Groeien in Vijnanamaya Kosha

“Gescheiden van het ‘zelf’, dat de ‘mind’ omvat, is er een ‘innerlijk zelf’ dat gevormd wordt door intuïtieve kennis.

Yoga heeft vrijmoedig verklaart dat we niet enkel het lichaam zijn, dat we met onze ogen kunnen waarnemen, evenmin zijn we enkel bloed, beenderen, beenmerg, spieren, zenuwen en de verschillende organen die ons in leven houden. We zijn veel meer dan dat. In feite wordt dat wat je van jezelf kunt zien, in stand gehouden door datgene wat je niet kunt zien. Als het onzichtbare deel van jou ophoudt te bestaan, kwijnt het zichtbare deel van jou weg en sterft af. Dit onzichtbare deel van jou is samengesteld uit vijf koshas. Het doel van yogaoefeningen, zonder uitzondering, is het opwekken, stimuleren en ontwikkelen van deze koshas tot het uiteindelijk leidt tot jouw bewuste ervaring van vijnanamaya kosha. Dat is de enige bedoeling van Yoga en het geboorterecht van elk menselijk wezen.

De dimensie van intuïtie

Vijnamaya kosha overstijgt het intellect en gaat binnen in de wereld van intuïtie, daar waar de “mind” niet werkt.

Je denkvermogen, dat je zo vertrouwd is, functioneert niet in Vijnamaya kosha , evenmin als het intellect. Ieder van ons functioneert op het niveau van instinct, intelligentie, intellect en intuïtie. Tot en met het niveau van intellect ben je onder de invloed van en in het veld van Manomaya kosha. Maar als je dit intellect kunt overstijgen, al is het maar voor één seconde, dan zul je een intuïtief inzicht krijgen over iets dat in je gedachten is geweest. Ieder van ons heeft ooit in het leven zo’n moment van intuïtie ervaren, dat in een flits komt door een plotseling contact met Vijnamaya kosha, maar dat is niet blijvend.

Je bent intuïtief, maar kunt deze staat van verfijnd bewustzijn niet vasthouden en valt weer terug in de greep van intellect en intelligentie.


Het doel van yoga is niet om siddhis of bovennormale vermogens te ontwikkelen. Meer dan dat is de focus van yoga om controle en meesterschap te verkrijgen over deze krachten (voorbij de zintuigelijke wereld) te verkrijgen, die bij de wereld van intuïtie horen.

Deze intuïtie zou als in instrument in je handen moeten zijn, net als je denkvermogen, intelligentie en intellect. Alle yoga-oefeningen zijn ontwikkeld om je op dit punt te brengen. En iedereen moet daar een eigen weg vinden want we hebben allemaal een ander temperament en we hebben allemaal ons eigen dharma, dat onze eigen behoeftes bepaalt.


Swami Annapoorna
Bron: Awakening the Vijnanamaya Kosha
Swami Satyasagananda Saraswati
Yoga Publication Trust