Wat is Tattwa Shuddhi?

De tantrische oefening van innerlijke reiniging

Tegenwoordig wordt yoga bijna over de hele wereld beoefend, maar het lijkt of wij niet echt enige vooruitgang zien in het bewustzijn van de mensheid. Wat kan daarvan de oorzaak zijn? De oefening zelf kan niet de oorzaak zijn, want er zijn talloze succesvolle voorbeelden. Meer waarschijnlijk is dat de fout zit in de manier waarop wij onze sadhana beoefenen: “een beetje van dit en een beetje van dat, wanneer het ons zo uitkomt”. We voelen ons aangetrokken tot allerlei veelbelovende en opwindend klinkende technieken zoals kriya yoga of kundalini yoga waarvan de beoefening na enige tijd weer wordt gestaakt. Het verlangen naar ontwikkeling houdt ons zoekende.

Om deze oppervlakkige benadering van yoga te veranderen, zouden we meer aandacht moeten geven aan de filosofie en oefeningen van Tantra, dat de bron van yoga is.
Tantra vormt een wetenschap waarin vanuit alle standpunten naar het bestaan wordt gekeken.
Door de dieptestudie van het scheppingspatroon hebben de tantrics de missende schakel gevonden, die het individu en de kosmos verbinden.

Tenzij er een sterk fundament is, is je sadhana gedoemd te mislukken.
De naam voor dit fundament voor elke sadhana heet in Tantra: “shuddhi” of reiniging.
Dat is ook het kenmerk in de eerste jaren van de yogabeoefening. Naarmate dat proces van reiniging zich gaandeweg ontwikkelt van grofstoffelijk naar een meer subtiel energie niveau ontstaat de noodzaak de aandacht ongehinderd naar binnen te keren.

Toen de tantrics eenmaal de weg hadden gevonden om de kloof te overbruggen, hebben zij methoden en oefeningen ontwikkeld om anderen tot gids te dienen. Hoewel deze methoden heel oud zijn, zijn ze ook nu nog functioneel, omdat de basis waarop zij zijn ontstaan, de noodzaak van de eigen innerlijke ervaring heeft benadrukt voor onze ontwikkeling. Geen beperkte kennis, maar levende, ademende ervaring.

Samadhi kan worden bereikt, zegt Tantra, als je maar naar binnen kijkt, in plaats van naar buiten. Om de kunst van het naar binnenkijken te ontwikkelen, moet je wel de oefeningen volgen, die daarvoor speciaal zijn ontwikkeld in Tantra, en een diep innerlijk verlangen hebben.
Daarbij wordt meer nadruk gelegd op de beoefening dan op de filosofie die erachter ligt. Menig volmaakte tantric heeft geen idee van de hooggestemde filosofieën die verheerlijkt worden in de talloze vertalingen of commentaren over Tantra, want zij zijn helemaal niet onder de indruk of in de ban van louter filosofie, maar gericht op de transformatie van het bewustzijn door de ervaring.

Er is een groot verschil met andere filosofieën, want wat bij andere “zonde” heet, is voor Tantra een noodzakelijke ervaring voor groei. Tantra zegt: gebruik krachten als hartstocht, woede, jaloezie, schuld, schaamte en haat, door ze te verenigen met hun tegengestelde. Alleen dan kun je eenheid bereiken. Tantra spreekt dus van reiniging, maar in een andere betekenis.
Het begrip purificatie betekent het vrijmaken van energie van materie, zodat energie zich kan verenigen met bewustzijn.

Daarom moet je je diep onderdompelen in de oefeningen om Tantra te kunnen begrijpen en je niet tevreden stellen met kleine beetjes tweedehands informatie. Probeer het uit en geef dan een oordeel. Om dat te doen, moet je de procedures, zoals die zijn ontwikkeld door Tantra, volgen van het begin tot het eind.

Om dit doel van reiniging te bereiken, gebruikt Tantra diverse methoden, variërend van een grofstoffelijk naar subtiel en causaal niveau van reiniging. Tattwa Shuddhi, dat een van deze oefeningen is, springt erboven uit omdat het een zeer effectieve methode is van reiniging op alle niveaus. Het is een van de meest belangrijke sadhanas gebleken die een leerling moet ondergaan op zijn reis van de buiten- naar de binnenwereld.

Zonder dit reinigingsproces door Tattwa Shuddhi leiden de hogere esoterische praktijken tot mislukking en wanhoop. Het is heel eenvoudig te begrijpen. Vama marga, kaula marga, kriya yoga of kundalini yoga enz. vereisen een diep niveau van concentratie, dat alleen kan worden bereikt wanneer de geest materie heeft getranscendeerd and vibreert op de subtiele frequentie van pure energie. Je moet zo vaardig zijn in het bereiken van die staat, dat het moet kunnen gebeuren alsof je op een knop drukt. Dan alleen kun je hopen dat je de innerlijke explosies doorstaat, die het gevolg van de oefeningen zijn. Anders blijf je eenvoudigweg op het niveau van materieel bewustzijn, of, in het geval dat je materie transcendeert terwijl je nog steeds functioneert door de grofstoffelijke geest, kunnen de optredende ervaringen tot serieuze problemen leiden.

Niet alleen omwille van sadhana is deze purificatie nodig, maar ook omwille van het deelnemen aan een harmonieuze samenleving. De “zorgen van de wereld” bestormen de menselijke geest en de mens is niet in staat om te gaan met deze trauma’s. De mens staat heden ten dage mentaal onder uiterste spanning vanwege het onvermogen de mechanismen van de geest te begrijpen.

Kunnen we ons voorstellen, dat hetzelfde ego dat zoveel pijn en ellende door gehechtheid veroorzaakt, de ervaring van eenheid kan veroorzaken? Dat slapend binnenin je het hele mysterie van je levensreis, van eenheid tot verscheidenheid ligt. Dat binnenin je er een hoger gewaarzijn is, dat de reflectie is van puur smetteloos bewustzijn?

Sadhana van tattwa shuddhi stelt de innerlijke geesteskracht in staat zich te ontplooien tot een brug waardoor de aspirant zich een weg baant van de vergankelijkheid van objectieve ervaring naar de bestendigheid van de innerlijke werkelijkheid.

In essentie is tattwa shuddhi een systeem dat is ontworpen om het gehele menselijke wezen te reinigen. Het begint met een grovere reiniging, en gaat naar subtiele en psychische purificatie, uitmondend in het subtiele gewaarzijn, dat de aspirant voorbereidt op de ervaring van de energie en het bewustzijn waaruit hij is voortgekomen. Als we een geruime tijd yoga beoefend hebben, ontstaat er een voorzichtige ontwaking van shakti of energie, die in de psychische niveaus van het lichaam en de geest kan worden waargenomen. Tattwa shuddhi concentreert deze vrijkomende energie en bundelt die door het een vorm te geven, waardoor het oorspronkelijke gewaarzijn wordt veranderd.

Tattwa shuddhi speelt een rol niet enkel in de context van oefeningen die gericht zijn op mentale psychische en spirituele ontwikkeling, maar ook in oefeningen waar helende en genezende processen zijn betrokken. Als tattwa shuddhi zou worden beoefend voorafgaand aan hatha yoga en yoga therapie, zouden de resultaten sneller en duurzamer zijn.

Tattwa shuddhi is de basis van alle sadhana omdat deze oefening het voorbereidende werk doet. Zoals een boer het land beploegt, het op juiste wijze bemest en dan inzaait, precies zo bereidt de yogabeoefenaar lichaam en geest voor door tattwa shuddhi en ontwikkelt dan de rijkdom van de innerlijke ervaring.

Swami Annapoorna
Bron: Tattwa Shuddhi
Swami Satyasangananda Saraswati
Uitgave van Yoga Publications Trust